تصویربرداری شگفت انگیز از ستاره ای که سه قرن پیش منفجر شد - مجله سیاران

بقایای یک ابرنواختر، بیش از آنچه دانشمندان بر اساس مشاهدات پیشین از این جسد ستاره ای پیش بینی نموده بودند، آشوبناک است.

یک ماموریت فضایی ناسا برای نخستین بار با استفاده از پرتو های قطبی شده ایکس، درون یک ستاره منفجرشده را اسکن نموده است که دیدی بی سابقه از بقایای پیکر رادیواکتیو [جرمی]در اختیار دانشمندان می گذارد که زمانی یک ستاره بزرگ بوده است.

این نتایج نشان می دهد که بقایای یک ابرنواختر، بیش از آنچه دانشمندان بر اساس مشاهدات پیشین از این جسد ستاره ای پیش بینی نموده بودند، آشوبناک است.

کاوشگر تصویربردار قطبش سنجی پرتو ایکس ناسا یا آی ایکس پی ای (IXPE) که در سال 2021 با همکاری سازمان فضایی ایتالیا به فضا پرتاب شد، ابزار حساس پرتو ایکس قطبی شده خود را بر روی کاسیوپیا ای (Cassiopeia A) یا [به اختصار]Cas A، ابری درخشان از گاز را که از یک ستاره بزرگ به جای مانده است، نشانه رفت.

[این ستاره بزرگ]در اواخر قرن هفدهم به ابرنواختر تبدیل شد. Cas A که در فاصله 11هزار سال نوری از ما کشف شده است، در فوریه سوژه نخستین تصویر آی ایکس پی ای بود، اما دانشمندان اکنون تجزیه و تحلیل بیشتری از به جامانده ابرنواختر انجام داده اند.

میدان های مغناطیسی قوی در کاس ای ذرات پرانرژی را به دام می اندازند، به آن ها تا حدود سرعت نور شتاب می دهند و تشعشع قدرتمندی فراوری می نمایند که پرتو ایکس قطبی شده ساطع می نماید؛ یعنی امواج پرتو ایکس که نسبت به میدان مغناطیسی فراورینماینده موج، در یک جهت نوسان می نمایند. کاس ای بعلاوه یک ساطع نماینده قدرتمند امواج رادیویی است، به ویژه در بسامد یک گیگاهرتز و بیشتر.

کاوشگر تصویربردار قطبش سنجی پرتو ایکس ناسا نخستین یا تنها رصدخانه پرتو ایکس مستقر در فضا نیست - رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا بیش از 20 سال است که نجوم پرتو ایکس را انجام می دهد -، اما این نخستین رصدخانه ای است که به شدت به پرتو های ایکس قطبی شده حساس است. دانشمندان می توانند با مقدار گیری قطبش پرتو های ایکس، درباره جهت میدان های مغناطیسی در خاستگاه اولیه شان [بیشتر]بیاموزند.

نتایج کاوشگر تصویربردار قطبش سنجی پرتو ایکس ناسا (آی ایکس پی ای) نشان می دهد که پرتو های ایکس از میدان های مغناطیسی ناشی می شوند که اغلب با آن ها همسو هستند، و نه با [میدان های مغناطیسی]که بر آن عمود هستند، [یا]سایر میدان های مغناطیسی که امواج رادیویی را در کاس ای فراوری می نمایند و نه از میدان های مغناطیسی اطراف لبه های کاس ای با قطر 10 سال نوری که به صورت شعاعی جهت گیری شده اند و جهت آن ها از مرکز به سمت بیرون است.

پژوهشگران بعلاوه در قیاس با آنچه پیش بینی نموده بودند، مقدار کمتری قطبش پرتو ایکس پیدا کردند.

ژاکو وینک، اخترفیزیکدان دانشگاه آمستردام، که به آنالیز نتایج کاوشگر تصویربردار قطبش سنجی پرتو ایکس ناسا (آی ایکس پی ای) مشغول است، در اظهاراتی گفت: این نتایج آی ایکس پی ای چیزی نبود که انتظار داشتیم، اما در حکم دانشمند، دوست داریم غافلگیر شویم. [او اضافه نمود:]این واقعیت که درصد کمتری از نور پرتو ایکس، نور قطبیده است، یک ویژگی بسیار جالب - و پیش از این کشف نشده - کاس ای است.

رصد های کاس ای صرفا نخستین مورد از تحقیقات بیشتر آی ایکس پی ای در مورد ویژگی های بقایای ابرنواختر ها است؛ فرصتی برای گشودن دریچه ای به روی فیزیک عجیب و انرژی بالای [حاکم بر]پس تاب بعضی از بزرگ ترین انفجار هایی که کیهان تا به امروز به خود دیده است.

دیمیتری پروخوروف، ستاره شناس [که]او هم از دانشگاه آمستردام [است]، در اظهاراتی گفت: این نتایج یک نمای منحصر به فرد از محیط لازم برای شتاب دادن به الکترون ها تا انرژی های فوق العاده بالا ارائه می دهد. [او اضافه نمود:]نوز در شروع این داستان کارآگاهی ایم، اما تا این جای کار، داده های آی ایکس پی ای، سرنخ های جدیدی را برای آنالیز و ردگیری ما فراهم می نمایند.

منبع: بهترین ها