همه چیز درباره لباس محلی گرجی ها - مجله سیاران

لباس محلی مردم گرجستان

فرهنگ هر سرزمین در نوع لباس، پوشش، رفتار و حتی غذای آن سرزمین بازتابی ویژه دارد. یکی از مهم ترین بخش های هر سفر توجه به لباس و پوشش کشور مقصد است؛ زیرا نمایانگر عقاید و فرهنگ مردم آن سرزمین می باشد. گرجستان یکی از مقاصد گردشگری بسیار قدیمی است که افراد زیادی را سالانه برای بازدید به خود جذب می نماید. تور گرجستان، توری است که به تور طبیعتگردی بیشتر شهره است. اما جالب است بدانید جاذبه های فرهنگی این سرزمین کم از طبیعت آن ندارند.

یکی از جاذبه های این سرزمین لباس محلی گرجی ها است. این لباس ها اگرچه متنوع و متمایز هستند؛ اما به صورت کلی شباهت زیادی به چوخا دارند. چوخا کتی است که جزو البسه مردان محسوب می شود؛ یک بالاپوش با کمربند نقره ای که در کنار کلاهی از جنس پوست گوسفند و یک غلاف شمشیر، ظاهر مردان سنتی گرجی را تشکیل می داده است.

سوابق تاریخی لباس های مردم گرجستان چگونه ثبت شده است؟

زمینه مطالعات بر روی لباس محلی گرجی ها به وسیله یک شاهزاده به نام وخوستی باتونیشویلی (1696-1757) فراهم شد. او توجهی خاصی به لباس های مربوط به قرون وسطا و نسل خود داشت. در کنار کوشش های او نقش افراد خارجی همانند آرکانژلو لمبرتی و ژان شاردن نیز قابل چشم پوشی نیست. شاردن در نتیجه سفر خود در دهه 1670 میلادی یادداشت های بسیار ارزشمندی در خصوص لباس محلی آن موقع و شباهت ها و تفاوت های لباس ایرانی، گرجی و اروپایی ارائه داده است. با توجه به تحقیقات اجرا شده آن موقع، امروزه می توان اطلاعات مفیدی در خصوص سبک های مختلف پوشش سنتی گرجستان در اختیار داشت.

لباس سنتی گرجستان

لباس محلی گرجی ها در زبان گرجی تالاواری نامیده می شود. در واقع چوخا واژه ای است که بعدها از زبان فارسی وارد فرهنگ گرجی ها شده است. چوخا همان طور که گفته شد از پارچه ضخیم و کلفتی تهیه می شود که در پایین حالت کمی گشاد دارد. این لباس به شکل معمول پوشش سنتی مردان بوده است هر چند که در بخشی از منطقه ها، زنان هم چوخاهای مختص خود داشتند.

انواع لباس های محلی گرجی

یکی از جذابیت های بازدید از این کشور در کنار طبیعت گرجستان و بخش های تاریخی آن، لباس های محلی گرجی است. تا اینجا با نام کلی این لباس و سابقه تاریخی آن آشنا شدید. همان طور که گفته شد تمام لباس های گرجستان شباهت هایی با چوخا دارند. در ادامه با انواع لباس هایی که در بعضی منطقه ها گرجستان معروف هستند آشنا می شوید:

لباس های سنتی گرجستانی کارتلی-کاختی (Kartl-Kakheti)

به گفته وخوستی باتونیشویلی این نوع پوشش در مردم منطقه کاختی و کارتل دیده می شده است. لباس مردم این دو منطقه شباهت های بسیاری به یکدیگر داشته اند. لباس مردان این ناحیه چوخایی بلندتر از منطقه ها همسایه بوده است. این لباس یک یقه مثلثی در گردن داشته تا پارچه داخلی را به نمایش بگذارد. یک دامن چاک دار و جیب های مینیاتوری تزیین شده با گلوله های تزیینی در دو طرف سینه از دیگر ویژگی های این لباس بوده است. چوخای کارتلی - کاختی در رنگ های قرمز، آبی، برنزی و سیاه تهیه می شده و مردان این لباس را بدون کمربند می پوشیدند.

زنان در این ناحیه لباس های بلند تزیین شده به تن می کردند. این لباس با یک کمربند تزیین شده کاملاً تنگ، بر روی تن به خوبی محکم می شد. روسری این لباس یکی از جنبه های مهم لباس زنان این ناحیه است. این روسری شامل یک سربند مخملی مشکی، یک تور سفید مثلثی شکل تا سرشانه های زنان می باشد.

پوشاک سنتی پشاو-خوسورتی (Pshav-Khevsureti)

این لباس بیشتر در منطقه ها کوهستانی گرجستان دیده می شود. جنس پشمی و گرم لباس پشاو-خوسورتی محافظی خوب برای سرمای منطقه ها کوهستانی بوده است. این لباس ماهیت کاربردی داشته؛ اما تزیینات بر روی آن بسیار جلب توجه می نماید.

چوخای خوسورتی کوتاه و همراه با شکاف هایی تا پایین کمر است که پارچه ای تزیین شده در قسمت جلو دارد.

لباس محلی زنان در خوسورتی، سادیاتسو نام دارد. بلندی این لباس تا زانو بوده که با طرح های پیچیده هندسی تزیین می شده است. سربندها یا روسری های سنتی این منطقه نیز جزو لباس زنان بوده که با نقوش زینتی صلیبی تزیین می شدند.

پوشاک سنتی گرجستان توشتی (Tusheti)

توشتی منطقه ای مرتفع است و به همین علت ساکنان این منطقه از پشم در فراوری لباس، فرش و کفش استفاده می کردند. تزیین لباس ها نیز با نمادها و صلیب های خورشیدی انجام می شده که در لباس ها و جواهرات آنها بسیار دیده می شود.

کفش زنان و مردان این منطقه که به آن چیتبی می گویند به شکل بافتنی و در رنگ های مختلف فراوری می شده است. چیتبی مردانه و زنانه در طرح و رنگ با یکدیگر متفاوت اند. این کفش ها در خرافات مردم این منطقه نیز نقش پررنگی داشته اند. به طور مثال مادران در روزهای چهارشنبه و در هنگام ماه روزه چیتبی مردانه را پیش از خواب زیر بالش دختر خود قرار می دادند به این امید که همسر آینده خود را در خواب ببینند.

به صورت کلی مردان این منطقه یک چوخا و یک کلاه سیاه و گرم می پوشیدند. زنان یک لباس گشاد در زیر روپوش خود و یک لباس بیرونی به تن می کردند؛ لباس بیرونی در بخش سینه با جواهرات تزیین می شده است. علاوه بر این، زنان یک روسری مشکی به سر می بستند که بلندی آن تا زانوهایشان می رسید.

لباس های سنتی سوانتی (Svaneti)

یکی از لباس های محلی گرجستان کلاه های معروف سوانتی است. این کلاه به رنگ خاکستری است که درزهای سیاه دارد. هر کلاه از 200 گرم پشم گوسفند ساخته شده و حدود 30 ساعت برای فراوری آن موقع ضروری است. درزهای این کلاه حالت ضربدری دارند و شکل صلیب مانند آنها القا نماینده این است که صلیب از شما محافظت کند.

لباس سنتی سوان شامل پیراهن، چوخا، شلوار و کلاه سوان بوده. زنان لباس پشمی و روسری می پوشیدند و سر خود را با گوشواره و جواهرات تزیین می کردند. افراد ثروتمند نیز پیراهن های ابریشمی و خرقه مخمل را برای پوشش انتخاب می کردند.

پوشاک سنتی راچا (Racha)

استاد پرآوازه گرجی در قرن نوزدهم یاکوب گوگباشویلی در یکی از یادداشت های خود توصیف می نماید که زنان در راچا از چوخا و زیر پیراهن آخالوخی استفاده می کردند. در بسیاری از سفرنامه های گرجستان، گردشگران از تنوع لباس زنان این منطقه بسیار شگفت زده بودند و به لباس کوتاه و شلوارهای بسیار زیبای زنان این ناحیه اشاره های بسیاری شده است.

پوشش مردان در این منطقه توجه چندانی را به خود جلب نکرده و اطلاعات کمی در خصوص پوشش آنها وجود دارد.

لباس های سنتی آجارا و گوریا (Adjara and Guria)

جالب است بدانید لباس هایی که مردان در استان های غربی یعنی آجارا و گوریا به شکل سنتی می پوشیدند با بخش شرقی گرجستان تفاوت های بسیاری دارد. لباس محلی مردان در غرب گرجستان سامگرلو نام دارد. درحالی که در بخش جنوب غربی لباس محلی خود را چاکورا می نامیدند. چاکورا از یک چوخای کوتاه، یک کمربند ابریشمی رنگارنگ و یک شلوار لبه گشاد تشکیل شده است.

زنان آجارا در تمام این دوران از سه نوع لباس استفاده می کردند. قدیمی ترین لباس زوبون فراگا بوده است. این لباس قد بلندی داشته و یک کمربند با تزیینات بر روی آن قرار می گرفته است. این لباس به مرور جای خود را به لباس داتکسیلی (datexili)داده است. این مدل ظاهری چروکیده و بلند دارد و نخ های رنگی در پارچه آن استفاده شده اند. این لباس نیز پس از تغییر و تحول های بسیار به لباس فورکا تبدیل شده است.

کفش های سنتی گرجستانی

کفش های محلی گرجی به انواع مختلفی تقسیم می شوند که سه مورد از معروف ترین آنها به توضیح زیر هستند:

تسوغا: این کفش از جنس چرم با رنگ های متنوع ساخته می شود که لبه های تزیین شده زیبایی دارد و زنان و مردان آن را در خانه می پوشند.

موگوی: این کفش چکمه های چرمی بلند بوده که به وسیله پادشاهان و اشراف استفاده می شده است.

کالامانی: نوعی کفش چرم بوده که روستاییان در قرن های 10 تا 11 میلادی از آن استفاده می کردند.

فرهنگ یا طبیعت گرجستان؟ کدام جاذبه در تور گرجستان اهمیت دارد؟

بسیاری از افرادی که علاقه مند سفر به گرجستان هستند از طبیعت گرجستان بسیار شنیده اند. این افراد شاید تمایل بیشتری داشته باشند تا در تور طبیعتگردی گرجستان شرکت نمایند؛ اما از آنجایی که فرهنگ و تمدن گرجستان قدمتی طولانی دارد توجه به ویژگی های فرهنگی این سرزمین می تواند جاذبه گردشگری دیگری برای افراد بازتماشاماینده باشد.

همان طور که در خصوص لباس های سنتی گرجی دانستید فرهنگ و هنر در این سرزمین جاری بوده و بسیار تماشای است. امروزه در کنار طبیعتگردی در گرجستان شما می توانید برای تماشا لباس های گرجی به کاخ هنر گرجستان یا موزه سیمون جاناشیا بروید؛ هرچند این لباس ها بسیاری مواقع در عروسی ها و مراسم فرهنگی و سنتی گرجستان همچنان استفاده می شوند. روز ملی لباس گرجستان در هجدهم ماه مه از جمله زمان هایی است که شما می توانید لباس های مردم این فرهنگ را از نزدیک ببینید. در این فستیوال لباس های سنتی این کشور به نمایش گذاشته می شود و انواع لباس های مردم این منطقه بر تن افراد گرجی قابل مشاهده است.

تور گرجستان؛ بازدید از طبیعت زیبای سرزمینی پهناور در کنار آشنایی با فرهنگی غنی

برای افرادی که می خواهند یک تور طبیعتگردی را با فعالیت های فرهنگی همراه نمایند بازدید از گرجستان پیشنهاد می شود. در تور گرجستان که به وسیله آژانس خبرنگاران برگزار می شود شما می توانید تور طبیعتگردی گرجستان را در کنار آشنایی با فرهنگ و تاریخ غنی این کشور هم زمان کنید. اگر علاقه مند سفر به گرجستان هستید برترین زمان سفر به این کشور را از دست ندهید.