تور مسافرتی و انواع تور را بشناسید - مجله سیاران

اگر اهل سفر و علاقه مند به جهانگردی باشید، حتما تا به امروز اصطلاح هایی مانند تور مسافرتی، بسته سفر، تور لیدر، انواع تور، آژانس مسافرتی و عبارت ها و اصطلاح های مشابه دیگری را بارها و بارها شنیده اید. هر یک از این اصطلاح ها می تواند به صورت تخصصی تعریفی داشته باشد که ممکن است با آن ها آشنا نباشیم. در ادامه با تعریف تور و انواع تورهای مسافرتی آشنا خواهیم شد.

از نیمه دوم قرن بیستم تا به امروز، تعداد جهانگردان بین المللی با سرعتی باورنکردنی در حال افزایش است. سرزمین های زیادی به عنوان مقصد نو و بازارهای تقاضای سفر شکل گرفته اند و صنعت جهانگردی به یکی از کسب و کارهای بزرگ دنیا تبدیل شده است.

سفر از یک کالای لوکس به محصولی ضروری در سبد مصرفی خانواده ها تبدیل شده است و پیشرفت در فناوری های حمل و نقل و ارتباطات، شهری شدن و افزایش سطح عایدی خانواده ها در اقصی نقاط دنیا، به عنوان محرکی جدی برای این حرکت به شمار می آید.

تعامل فرهنگی-اجتماعی حاصل از توسعه سفر، منطقه ها مختلف دنیا را تحت تاثیر قرار داده و دنیاگردی به عنوان ابزاری برای توسعه صلح دنیای و گفتگوی بین تمدن ها به رسمیت شناخته شده است.

صنعت جهانگردی هم مشابه کسب و کارهای دیگر، زیربخش های متعددی دارد که یکی از زیربخش هایی که از جمله سریع ترین حوزه های در حال توسعه آن به شمار میرود، فعالیت های مرتبط با تورگردانی (Tour Operating) است.

تور چیست؟

تور در لغت به معنای گشت و سیاحت است. در اصطلاح صنعت جهانگردی، تور به عنوان مجموعه ای از عناصر سفر شامل اقامت، حمل و نقل، تغذیه، گشت و... تعریف می گردد که از طرف بنگاه برنامه ریز سفر یا تورگردان، برای فرد یا افرادی گروه جهانگردان در قالب یک بسته سفر ارائه می گردد. در چارچوب این مجموعه، فعالیت های روزانه گروه، جهت و برنامه سفر، طراحی و تنظیم می گردد. بسته سفر به طور متعارف آن، شامل موارد زیر است:

حمل و نقل

حمل و نقل در پکیج های تور مسافرتی می تواند شامل انواع مختلفی از حمل و نقل هوایی، ریلی، دریایی یا جاده ای باشد. بسته به تقاضای مسافران، امکانات محلی و شرایط بسته سفر، گونه های مختلفی از اسباب های حمل و نقل در بسته پیشنهادی سفر جای می گیرند.

گاهی بسته حمل و نقل شامل ترکیبی از انواع وسایل حمل و نقل است. مثلا در تورهای کروز که از مبدا آمریکا برای اروپا تدارک دیده می گردد، مسافر از آمریکا تا بندری اروپایی، مثلا آمستردام، را با هواپیما سفر می نماید و در حوزه دریای بالتیک با کشتی سفر خود را ادامه می دهد.

اسباب حمل و نقل در بسته های سفر می تواند بسته به نوع برنامه و سفری که جهانگردان درخواست نموده اند تا انواع غیرمتعارف مانند طی جهت با شتر، دوچرخه و موارد دیگر را شامل گردد.

اقامت

اقامت در پکیج های سفر شامل اسکان جهانگردان در انواع تاسیسات اقامتی مانند هتل، متل، زائرسرا، مهمان پذیر، استراحتگاه، کشتی های مسافربری، کمپ ها، اردوگاه ها و حتی خوابگاه های دانشجویی است.

غذا

غذا در تورهای مسافرتی می تواند انواع خدمات پذیرایی از رستوران های مجلل، سنتی و متعارف تا سلف سرویس ها، رستوران های غذای سریع، تریاها، کافی شاپ ها و بوفه ها را شامل گردد.

گشت

گشت شامل ارائه خدمات بازدید از مجموعه جاذبه های جهانگردی مقصد و کسب اطلاع در مورد آن ها است. این جاذبه ها می توانند فرهنگی-تاریخی، قومی، طبیعی یا حتی رویدادی خاص باشند. این خدمات با تامین سرویس حمل و نقل در مقصد، به کارگماری راهنمای حرفه ای برای تور و اجرای برنامه بازدیدهای تور از طرف آژانس مسافرتی عرضه نماینده آن در محل است.

جاذبه ها

منظور از جاذبه ها به عنوان عنصر مستقل از بسته سفر، آن چیزی است که جهانگردان بابت بازدید از آن، باید بلیط تهیه نمایند. برای مشخص تر شدن تفاوت میان جاذبه ها و گشت از نظر آژانس های تورگردان می توان به یک مثال اشاره نمود: یک تور محلی در اصفهان می تواند شامل حمل و نقل با اتوبوس، بازدید از خیابان چهارباغ، قدم زدن در کنار زاینده رود و تماشای پل های تاریخی و گشت و گذار در میدان نقش دنیا باشد؛ درحالی که وقتی از یک جاذبه به مفهوم خاص آن صحبت می کنیم، خرید بلیط و بازدید از کاخ عالی قاپو در همین میدان را مدنظر داریم.

گاهی هم افراد از وسیله نقلیه یا خرید بلیط استفاده می نمایند تا از خود جهت، وسیله و پذیرایی اجرا شده طی آن به عنوان جاذبه بهره ببرند، یعنی مقصود اصلی مسافر، الزاما حمل و نقل نیست. سفرهای کروز نمونه ای از چنین موضوعی هستند.

خرید

جهانگردی با موضوع خرید گره خورده است و خرید به جزئی جدایی ناپذیر از برنامه های سفر تبدیل شده است؛ یادگاری و سوغات، اقلام عمده خرید به وسیله جهانگردان هستند. مراکز خرید از جاذبه ها تفکیک می شوند و علت آن هم این است که معمولا برای ورود به این مراکز - از بازار سنتی حاشیه میدان نقش دنیا گرفته تا مراکز خرید مدرن در مرکز های اروپایی و آمریکا، وجهی به عنوان ورودی دریافت نمی گردد. البته در بسیاری از جاذبه های دنیا، به موضوع خرید جهانگردان توجه شده است؛ برای مثال در طبقه اول برج ایفل در پاریس، فروشگاه های متعدد سوغات و یادگاری وجود دارد. خدمات پذیرایی مانند کافه تریا هم در همان محل ارائه می گردد.

مجموعه فعالیت هایی که اشاره شد، در پکیج های تورهایی که آژانس های مسافرتی ارائه می نمایند، باید از نظر زمانی و با توالی خاصی در برنامه ریزی روزمره بسته سفر جای گیرد. چنین برنامه ای، فعالیت های گروه جهانگردان را قدم به قدم در طی دوره زمانی ای که در قالب بسته سفر قرار دارند، نشان می دهد و به آن برنامه کاری تور (Itinerary) گفته می گردد. در این برنامه، زمانبندی، مشخص جهتها و آنچه راهنما برای جلب نظر جهانگردان در طول جهت انجام داده، ارائه می گردد.

تورگردان کیست؟

اگرچه با توجه به تنوع موجود در بسته های سفر و وظایفی که برای تورگردانان مشخص شده است، می توان برای هر گروه، تعریفی جداگانه ارائه کرد، اما به طور کلی یک بنگاه تورگردان، فعال مالی ای است که خدمات برنامه ریزی و اجرای بسته سفر را برای گروهی از افراد فراهم می نماید. برای این منظور، تورگردان، با بستن قرارداد با هتلداران، استخدام راهنماهای محلی، مشخص کردن اسباب حمل و نقل مانند خطوط هوایی یا حمل و نقل زمینی و برقراری ارتباط با دفاتر خدمات مسافرتی و دنیاگردی، زمینه ارائه این خدمات به مشتریان را فراهم می نماید. بنگاه های تورگردان می توانند محصول خود، یعنی بسته سفر آماده شده را به وسیله دفاتر خدمات مسافرتی یا به صورت مستقیم به وسیله وب سایت یا دفتر فروش خود، به مشتریان عرضه نمایند.

مدیر اجرایی یا همراه تور

مدیر اجرایی تور، نماینده تورگردان در مقصد سفر است و باید مسولیت های متنوعی را درباره تور به عهده بگیرد. این مسوولیت ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• اطمینان از سلامتی و امنیت اعضا
• تدارک تجربه ای به یادماندنی برای اعضای تور در قالب برنامه سفر تعریف شده
• هماهنگ سازی برنامه های روزانه تور
• برخورد با مسائل احتمالی و برطرف آن ها
• برطرف بحران های احتمالی که تور با آن ها در شرایط خاص روبرو می گردد
• هماهنگ سازی فعالیت های تور با عرضه نمایندگان اصلی مانند حمل و نقل محلی، رستوران، جاذبه ها و...
• تدارک و در اختیار گذاشتن منابع مورد احتیاج راهنمایان تور در مورد اطلاعاتی که باید به اعضای تور منتقل نمایند

اگر در برنامه تور، علاوه بر مدیر همراه، از راهنمایان محلی استفاده گردد، بخشی از مسئولیت مربوط به تدارک اطلاعاتی و انتقال اطلاعات به مسافران، از دوش مدیر همراه برداشته می گردد.

انواع تور (بسته سفر)

انواع تور را از نگاه های مختلفی می توان تقسیم بندی کرد. از یک منظر، اگر برنامه سفر برای جهانگردان طوری تنظیم گردد که آن ها یک سفر جمعی را در تعامل با یکدیگر تجربه نمایند، به این تور، تور گروهی (Group Tour) گفته می گردد. در چنین شرایطی، جهانگردان تنها از خدمات تدارک دیده شده از طرف تورگردان، مثل حمل و نقل هوایی یا هتل، استفاده نمی نمایند؛ بلکه آن ها در طول سفر با همدیگر حرکت نموده، برنامه ای به نسبت یکسان تجربه می نمایند و از بودن در کنار یکدیگر در قالب گروهی همراه استفاده می نمایند.

اگر گروه افراد جهانگرد، تنها از خدماتی مانند حمل و نقل هوایی، ترانسفر فرودگاهی و هتل استفاده نمایند، بی آنکه ارتباط خاصی میان آن ها و میان ایشان و نمایندگان تورگردان شکل بگیرد، چنین توری، تور مستقل (Independent Tour) محسوب می گردد.

تورهای گروهی می توانند مجدد به دو دسته کلی دیگر تقسیم شوند. دسته اول، تور گروهی عمومی (Public Tours) یا تورهای زمانبندی شده (Scheduled Tour) و دسته دوم، تورهای از قبل شکل گرفته (Pre-formed Tours) یا تور سفارشی (Customized Tours) هستند. در بسته های سفر عمومی، جهانگردان از پیش با هم آشنا نیستند، اما در انتها تور حس می نمایند دوستان و آشنایان نوی در کنار خود دارند. در تورهای سفارشی، گروهی از جهانگردان که علاقه مند هستند تا با یکدیگر مقصد یا مقاصد خاصی را با برنامه ای مشخص بازدید نمایند، نماینده ای را برای خود انتخاب می نمایند تا بنا به علایق و سلایق گروه، بسته سفری را به تورگردانان سفارش دهد.