چرا کف دست هایمان عرق می نماید؟ - مجله سیاران

به گزارش خبرنگاران به نقل از خبرگزاری صدا و سیما؛ تابحال برایتان پیش آمده که در لبه یک دره بایستید یا از پنجره یک آسمان خراش به بیرون نگاه کنید و ناگهان کف دست هایتان آغاز به عرق کردن نماید؟ گاهی اوقات نیز عرق کردن کف دست در زمان سخنرانی مقابل جمعیت عظیم مخاطبان رخ می دهد. اما علت عرق کف دست چیست؟

به لحاظ پزشکی عرق کردن بیش از اندازه کف دست که با نام پالمر هیترهیدروز شناخته می شود به دو دلیل رخ می دهد: استرس و احساسی

در مواردی که فرد دچار هیجان، ترس یا عصبانیت می شود نوعی غده تعریق در سیستم عصبی او تحریک می شود.

علت عرق کف دست

به طول کلی سه نوع غده تعریق وجود دارد:

Eccrine

Apocrine

Apoeccrine

هر سه این غده ها می توانند به خاطر فعالیت های مختلف نظیر دویدن روی تردمیل عرق فراوری نمایند، با این حال برای درک علت عرق کف دست شاید بهتر باشد تفاوت این سه غده را بدانیم.

غده Eccrine بخش عمده از عرق بدن را ایجاد می نماید و از مجموع چهار میلیون غده تعریق در بدن سه میلیون آن از نوع Eccrine هستند. اصلی ترین کارکرد این غده ها کنترل دمای بدن است. پاها، کف دست ها و پیشانی بیشترین تراکم غدد Eccrine را دارند و علت عرق کف دست شما نیز همین غده ها هستند. به بیان دیگر وقتی این غده ها تحریک می شوند نوعی مایع بدون بوی شفاف فراوری می نمایند که در هوا تبخیر می شود تا در مواردی که دمای بدنتان بالا رفته آن را خنک کند.

غده تعرق Apocrine عموما در زیر بغل و ناحیه تناسلی قرار گرفته است. این غده ها مایعی بدون بو، روغنی و کمی غلیظ تر را ایجاد می نمایند. باکتری هایی که در پوست شما قرار دارند در ادامه این مایع را تجزیه نموده و بوی بدی را ایجاد مینمایند که هر وقت حمام را به تعویق می اندازید احساس می کنید. در پستانداران این مایع نقش نوعی فِرمون برای جذب جفت را ایفا می نماید.

غدد Apoeccrine نیز در وهله نخست در زیر بغل و نواحی تناسلی قرار گرفته است. این غده ها در زمان بلوغ رشد می نمایند و میتوانند تا هفت برابر سریع تر از غدد Eccrine عرق بدن فراوری نمایند. گفته می شود افرادی که بیشتر از میزان نرمال عرق می نمایند این غدد در آن ها فعالتر است.

تمامی غدد تعریق به وسیله نوعی فیبر عصبی به نام فیبر سمپاتیک فعال می شوند. این ها در واقع عصب هایی هستند که به سیستم عصبی سمپاتیک بدن واکنش نشان می دهند. زمانی که سیستم پاسخ جنگ یا گریز در بدن فعال می شود بدن آغاز به تعریق می نماید.

وقتی می دوید، دوچرخه سواری می کنید یا بدن خود را در شرایطی قرار می دهید که احتیاج به خنک شدن دارند بدن فرستنده های عصبی خود نظیر دوپامین را آزاد می نماید که باعث فعال شدن غده های تعریق می شود. اصلی ترین فرستنده عصبی مسئول تحریک غدد Eccrine در دست ها استیل کولین است.

اما علت عرق کف دست وقتی هیجان زده یا استرسی هستیم چیست؟ وقتی غدد Eccrine کف دست به خاطر سیستم عصبی سمپاتیک تحریک می شوند تا دمای بدن را کنترل نمایند این غده ها سیگنال را از ناحیه ای درون مغز به نام هیپوتالاموس می گیرند.

از طرف دیگرِ وقتی هیجان زده می شویم نواحی معینی از مغز که سیگنال از آن ها می آید دستگاه کناره ای یا نوقشر خوانده می شوند. از آنجایی که این نواحی نسبتا عظیم هستند، مرکز اصلی ارسال نماینده سیگنال ها به طور دقیق معین نشده، اما تصور می شود که سیگنال ها از این بخش ها منتشر می شوند:

آمیگدال

قشر پیش پیشانی

کورتکس اینسولار

cingulum

وقتی استرس سیستم عصبی سمپاتیک را به واکنش وادار می نماید، در وهله نخست روی غدد Eccrine موجود در کف دست، صورت، زیر بغل و کف پا اثر می گذارد و همزمان منقبض شدن رگ های خونی را موجب می شود. این در واقع اصلی ترین تفاوت میان واکنش بدن در زمان فعال شدن هیپوتالاموس مغز است؛ در این موارد رگ ها عظیم تر می شوند و منبسط می گردند.

نکته مهم دیگر که باید در نظر داشته باشید این است که تعریق احساسی و تعریق با هدف تعدیل دمای بدن لزوما قابل تفکیک از هم نیستند و طبق آنالیز ها بر یکدیگر اثر می گذارند هرچند که تفاوتشان واقعی است. برای مثال ثابت شده که تعریق احساسی پاسخی به تغییرات دمایی نمی دهد و در نتیجه تحت تاثیر هیپوتالاموس نیست. نتیجه این است که شما هیجان زده می شوید، اما احتیاجی نیست که خود را خنک کنید. در واقع غدد Eccrine به وسیله سیستم عصبی سمپاتیک شما از ناحیه ای درون مغز فعال می شوند که لزوما به خنک سازی ارتباطی ندارد.